NASA ve Lockheed Martin işbirliği ile geliştirilen X-59 Quesst süpersonik ticari jet, havacılık dünyasında yeni bir sayfa açmaya hazırlanıyor. Bu proje, Lockheed Martin’in Kaliforniya, Palmdale’deki Skunk Works tesislerinden dramatik bir formda ortaya çıkışını canlı yayında gösterecek. 247.5 milyon dolarlık Quesst, ismini “Quiet SuperSonic Tech”ten alıyor ve aslında sessiz bir süpersonik teknolojiyi temsil ediyor. NASA, 2018 yılından bu yana, X-59’un kentlerin üzerinden gürültü kirliliği yahut ses patlamaları yaratmadan uçabileceğini kanıtlamak için bir misyon üzerinde. Bu test uçuşu, altı yıllık projenin değerli bir kilometre taşını işaret ediyor.
İlk uçuş, 12 Ocak’ta Türkiye saati ile gece 00:00’da YouTube üzerinden, ayrıyeten NASA uygulaması ve NASA+ yayın hizmeti üzerinden canlı olarak yayınlanacak. Uzay ajansı, jetin birinci uçuşu sırasında insanlardan duydukları sesler hakkında anket yapmayı planlıyor. Lakin, bu insanların nasıl bulunacağı yahut kaç kişinin ankete katılacağı belirtilmemiş. Toplanan datalar, düzenleyicilere gönderilecek ve süpersonik jetlerin kullanımını sınırlamak hedefiyle yeni kurallar önermekte kullanılacak. ABD federal hükümeti, yarım asırdan fazla bir müddettir tüm sivil süpersonik jetlerin karasal alanlar üzerinde uçmasını yasaklamıştı.
NASA’nın X-59 uçağı süpersonik suratlara minimal ses patlamasıyla ulaşıyor
NASA, 2018 yılında sessiz süpersonik teknoloji projesini duyurduğunda, yönetici Jim Bridenstine, “Bu uçağın, Amerika Birleşik Devletleri’nde havacılığı dönüştürme potansiyeline sahip olduğunu” söylemişti. Jetin birinci uçuşu 2021’de planlanmış olmasına karşın, bugünkü birinci uçuş hâlâ QueSST misyonunda kıymetli bir dönüm noktası. NASA, 2027 yılına kadar yeni uçak teknolojisinin uçuş gürültüsünü azaltma konusundaki aktifliği hakkında daha kesin sonuçlara sahip olmayı bekliyor.
Eğer süpersonik jet uçaklarının karaya yakın uçmasına müsaade veren yeni yasalar sonunda kabul edilirse, yüksek süratli ticari uçuşlar gerçeğe dönüşebilir. NASA ve Lockheed Martin, uçağın geliştirilmesini tamamladıktan sonra, ajans yaklaşık dokuz ay boyunca güvenlik değerlendirmeleri yapacak. Quesst uçağının güvenli bir formda uçabileceğini kanıtlamak için kâfi delil paylaşıldıktan sonra, NASA uçuş testlerini ABD’nin çeşitli kentlerine genişleterek daha fazla gürültü bilgisi toplamak için ek anketler yapmayı planlıyor.