New York Times, Çarşamba günü yapay zeka teknolojilerini eğitmek için yayınlanmış yapıtların müsaadesiz kullanımı üzerine ağırlaşan hukuk çabasında yeni bir cephe açarak OpenAI ve Microsoft’a telif hakkı ihlali nedeniyle dava açtı. Times, ChatGPT ve öteki tanınan yapay zeka platformlarının yaratıcıları olan şirketlere, yazılı yapıtlarıyla ilgili telif hakkı mevzuları nedeniyle dava açan birinci büyük Amerikan medya kuruluşu oldu. Manhattan Federal Bölge Mahkemesi’nde açılan dava, Times tarafından yayımlanan milyonlarca makalenin, haber kaynağı olarak Times ile rekabet eden otomatik sohbet robotlarını eğitmek için kullanıldığını sav ediyor. Davada belli bir maddi talep bulunmamakla birlikte, “Times’ın eşsiz bedelli yapıtlarının yasa dışı kopyalanması ve kullanımı” ile ilgili “milyarlarca dolarlık yasal ve gerçek zararlar” için davalıların sorumlu tutulması gerektiği belirtiliyor. Ayrıyeten, Times’ın telif hakkı içeren malzemeleri kullanan sohbet robotu modellerinin ve eğitim datalarının yok edilmesi talep ediliyor.
Times, Nisan ayında Microsoft ve OpenAI ile fikri mülkiyetlerinin kullanımı hakkında telaşlarını lisana getirmek ve yapay zeka eserlerine yönelik “teknolojik korumalar” içerebilecek ticari bir mutabakat arayışına girmek için görüşmelere başladığını belirtti. Fakat, bu görüşmelerin bir tahlile ulaşmadığı söz edildi. OpenAI’nin bir sözcüsü Lindsey Held, Times ile “yapıcı bir halde ilerlediklerini” ve davadan “şaşırdıklarını ve hayal kırıklığına uğradıklarını” belirtti. Held, “İçerik oluşturucuların ve sahiplerinin haklarına hürmet duyuyoruz ve onların yapay zeka teknolojisinden ve yeni gelir modellerinden faydalanmalarını sağlamak için onlarla çalışmaya kararlıyız” dedi. Microsoft ise davayla ilgili yorum yapmayı reddetti.
Bu dava, metin, fotoğraf ve öteki içerikleri büyük data setlerinden öğrenerek oluşturabilen yapay zeka teknolojilerinin tüzel hudutlarını test edebilir ve haber sanayisi için büyük sonuçlar doğurabilir. Times, online gazetecilikten başarılı iş modelleri inşa eden az sayıda yayından biri olmasına karşın, onlarca gazete ve mecmua, okuyucuların internete geçişinden ziyan gördü. Tıpkı vakitte, OpenAI ve öteki Aİ teknoloji firmaları, gazete makalelerinden şiirlere ve senaryolara kadar çeşitli çevrimiçi metinleri kullanarak sohbet robotları eğitiyor ve milyarlarca dolarlık finansman çekiyor.
The Times, telif hakkı ihlali nedeniyle OpenAI ve Microsoft’a dava açtı
OpenAI, yatırımcılar tarafından 80 milyar dolardan fazla bedel biçilirken, Microsoft OpenAI’ye 13 milyar dolar taahhüt etti ve şirketin teknolojisini Bing arama motoruna entegre etti. Dava, OpenAI ve Microsoft’un “Times’ın gazeteciliğine yapılan büyük yatırımlardan bedelsiz yararlanmaya çalıştığını” argüman ediyor ve şirketleri, “Times’ın içeriğini ödeme yapmadan kullanarak, Times’ın yerine geçen eserler oluşturmak ve ondan izleyici çalmakla” suçluyor. Davalıların mahkemede cevap verme fırsatı şimdi olmadı.
Yapay zeka sistemlerinin telif hakkına tabi yapıtları tazminatsız kullanımı konusundaki telaşlar, teknolojinin doğal lisandaki ustalığını ve çabucak hemen her isteğe yazılı karşılık üretebilme yeteneğini göz önünde bulundurduğunda, yaratıcı sanayiler ortasında yaygınlaştı. Oyuncu Sarah Silverman, yapay zeka programlarının eğitim metni olarak kendi anı kitabını “yuttuğu” argümanıyla Temmuz ayında Meta ve OpenAI’ye karşı açılan iki davaya katıldı. Muharrirler, yapay zeka sistemlerinin on binlerce kitabı emdiğinin ortaya çıkmasının akabinde alarma geçti ve Jonathan Franzen ve John Grisham üzere müelliflerin da yer aldığı bir dava açıldı. Getty Images, yazılı komutlara dayalı manzaralar üreten bir yapay zeka şirketine, Getty’nin telif hakkı korunan görsel gereçlerini müsaadesiz kullandığı argümanıyla dava açtı.
Telif hakkı yasasının sonları, radyo yayıncılığının başlangıcı yahut Napster üzere dijital belge paylaşım programlarının ortaya çıkışı üzere teknolojik değişim anlarında sık sık tekrar incelenir ve yapay zeka kullanımı, en son hudut olarak ortaya çıkıyor. Eski ProPublica lideri ve haber işi danışmanı Richard Tofel, “Bazı yayıncılar bir müddetliğine muahede yapacak – Times dahil olmak üzere – lakin gereğince yayıncı yapmayacak, bu nedenle telif hakkı yasasının bu yeni ve kritik problemi çözülmek zorunda kalacak” dedi.
Microsoft, Aİ eserleriyle ilgili muhtemel telif hakkı telaşlarını daha evvel kabul etmişti. Şirket, Eylül ayında, Aİ araçlarını kullanan müşterilerin telif hakkı şikayetleriyle müsabakaları durumunda, onları tazmin edeceğini ve ilgili hukuksal masrafları karşılayacağını açıkladı. Teknoloji sanayisindeki başka sesler, telif hakkına daha kararlı bir yaklaşım sergiliyor. Ekim ayında, OpenAI’nin erken destekçisi olan Andreessen Horowitz isimli risk sermayesi şirketi, ABD Telif Hakkı Ofisi’ne yaptığı açıklamada, Aİ şirketlerini telif hakkı yükümlülüklerine maruz bırakmanın “gelişimlerini ya öldüreceğini ya da kıymetli ölçüde engelleyeceğini” belirtti. Yatırım şirketi, “Sonuç olarak çok daha az rekabet, çok daha az yenilik ve ABD’nin global Aİ gelişimindeki önder pozisyonunun kaybedilmesi olacak” dedi.
Times’ın dava dilekçesinde, ChatGPT ve öbür Aİ sistemlerini, haber işinde potansiyel rakipler olarak nitelendiriyor. Chatbotlar şimdiki olaylar yahut öteki haber bedeli taşıyan hususlar hakkında sorulduğunda, Times gazeteciliğine dayanan cevaplar üretebiliyor. Gazete, okuyucuların bir chatbotun karşılığıyla yetinip Times’ın web sitesini ziyaret etmekten vazgeçebileceği ve bu durumun reklam ve abonelik gelirlerine dönüştürülebilen web trafiğini azaltabileceği konusunda telaş duyuyor. Dilekçe, bir chatbotun kullanıcılara, olağanda fiyatlı abonelik gerektirecek Times makalelerinden neredeyse sözü sözüne alıntılar sağladığı birkaç örneği belirtiyor. Argümana nazaran, OpenAI ve Microsoft, malzemenin algılanan güvenilirliği ve doğruluğu nedeniyle Times gazeteciliğini Aİ programlarını eğitmekte bilhassa vurguladı.