İstiklal Marşı kamulaştırılıyor
Alman meslek birliği GEMA'nın, Almanya'daki bir 23 Nisan kutlamasında İstiklal Marşı'nı çalan Türk okulundan telif bedeli istemesi üzerine harekete geçildi ve Bakanlar Kurulu Kararıyla İstiklal Marşının telif hakları kamulaştırılacak.
Alman meslek birliği GEMA, Almanya'daki bir 23 Nisan kutlamasında İstiklal Marşı'nı çalan Türk okulundan telif bedeli istedi.
Bunun üzerine Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü, İstiklal Marşı'nın telif haklarının kamulaştırılması için harekete geçti. Bakanlar Kurulu'na sunulan üç maddelik yasayla, hiçbir özel ya da tüzelkişi veya birlik tarafından İstiklal Marşının çoğaltılması, yayılması, temsili ve işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletimi karşılığında bedel talep edilemeyecek.
Konuyu Akif Beki bugün Radikal Gazetesi'ndeki köşesinde yazdı.
"Bir Alman meslek birliğinin uyanıklığıyla ortaya çıkmış gerçek. Milli marşımızın büyük bir açığı yakalanmış. Meğer telif hakları hiçbir zaman kamulaştırılmamış İstiklal Marşının. Yasal hak sahipleri; okuyan, söyleyen, yayımlayan herkesten, her törenden, her radyo ve TVden telif ücreti talep edebiliyormuş. Bugüne kadar gören, fark eden olmamasına hayret!
Şeytanın aklına gelmeyecek bir cinlik işte. GEMA adlı birlik, Almanyadaki bir 23 Nisan kutlamasında milli marşımızı çalan Türk okulundan telif bedeli istemiş. Kim düşünebilirdi!
Meslek birliklerinin işi hangi raddeye vardırdıklarını göstermesi bakımından da ayrıca ibretlik bir örnek. Geçeni bir, geçmeyeni iki akçe haraca kesmek, hatta Boğaz Köprüsünü satışa çıkarmak bile daha masum kalır bunun yanında. Telif avcılığı, çığırından çıkmış çoktan. Alman meslek birliği GEMAnın yaptığı, bir tür kanuni haydutluk.
Türk okuluna şok
Yazışmalar, itirazlar, olurdu olmazdı derken bizim Kültür Bakanlığına intikal ettirilmiş konu. İşte orada şafak atmış. Telif hakları yasasında herhangi bir istisna hükmü getirilmediği için, milli marşımızın korumasız olduğu anlaşılmış.
Olayın vuku tarihi, 2007. Almanyadaki 23 Nisan töreninde kullanılan diğer müziklerle birlikte İstiklal Marşı için de telif takibi başlatmış GEMA. Hâlâ işin peşini bırakmış değil. Bakanlığın okul tarafından haberdar edilip duruma el koyması geçen haziran sonlarını buluyor. Telif Hakları Ve Sinema Genel Müdürlüğü, en son 8 Kasım tarihli bir yazıyla GEMAyı durdurmaya çalışmış. Niteliği gereği İstiklal Marşının meslek birlikleri tarafından repertuvar kapsamına alınamayacağını hatırlatmış.
Ama bir hak sahibinin müracaatıyla harekete geçilmişse, o başka. GEMA kimin adına oradaki Türk okulunun yakasına yapışmış olabilir? Okuldan, GEMAnın arkasında bir hak sahibi varsa kimliğinin bildirilmesi istenmiş bu yüzden.
Kanuni koruma süreleri
Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre, koruma süresi eser sahibinin ölümünden itibaren 70 yıl. İstiklal Marşının eser sahiplerinden Mehmet Akif Ersoyun vefatı ise 1936. Yani onun telif hakları açısından süre dolmuş. Ancak Zeki Üngörü 1958de kaybettik. Üzerinden 70 yıl geçmediği için hakları zamanaşımına uğramamış daha.
Olmaz ama olur da varislerinin GEMA ile çalışan yerli bir meslek birliğine başvurusu ortaya çıkarsa, kıyamet o zaman kopacak. İstiklal Marşının okunduğu her okul, her ekran, her stat, her tören için telif bedeli ödenmek zorunda kalınacak. Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü, bir yandan GEMAyla uğraşırken, bir yandan da bu ihtimalin önüne geçmeye çalışıyor.
Bakanlar Kurulu kararı
Açığı kapatmak için yasal düzenlemeye istisna koyan bir taslak hazırlamışlar. Haftaya sevk edilecek kabineye. Onaylanırsa, Bakanlar Kurulu Kararıyla İstiklal Marşının telif hakları kamulaştırılmış olacak. Üç maddelik taslakta, hiçbir özel ya da tüzelkişi veya birlik tarafından İstiklal Marşının çoğaltılması, yayılması, temsili ve işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletimi karşılığında bedel talep edilemeyeceği belirtiliyor.
Gecikmiş de olsa önemli bir adım. Meslek birlikleriyle devlet dahi başa çıkamazdı yoksa."
Alman meslek birliği GEMA'nın, Almanya'daki bir 23 Nisan kutlamasında İstiklal Marşı'nı çalan Türk okulundan telif bedeli istemesi üzerine harekete geçildi ve Bakanlar Kurulu Kararıyla İstiklal Marşının telif hakları kamulaştırılacak.
Alman meslek birliği GEMA, Almanya'daki bir 23 Nisan kutlamasında İstiklal Marşı'nı çalan Türk okulundan telif bedeli istedi.
Bunun üzerine Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü, İstiklal Marşı'nın telif haklarının kamulaştırılması için harekete geçti. Bakanlar Kurulu'na sunulan üç maddelik yasayla, hiçbir özel ya da tüzelkişi veya birlik tarafından İstiklal Marşının çoğaltılması, yayılması, temsili ve işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletimi karşılığında bedel talep edilemeyecek.
Konuyu Akif Beki bugün Radikal Gazetesi'ndeki köşesinde yazdı.
"Bir Alman meslek birliğinin uyanıklığıyla ortaya çıkmış gerçek. Milli marşımızın büyük bir açığı yakalanmış. Meğer telif hakları hiçbir zaman kamulaştırılmamış İstiklal Marşının. Yasal hak sahipleri; okuyan, söyleyen, yayımlayan herkesten, her törenden, her radyo ve TVden telif ücreti talep edebiliyormuş. Bugüne kadar gören, fark eden olmamasına hayret!
Şeytanın aklına gelmeyecek bir cinlik işte. GEMA adlı birlik, Almanyadaki bir 23 Nisan kutlamasında milli marşımızı çalan Türk okulundan telif bedeli istemiş. Kim düşünebilirdi!
Meslek birliklerinin işi hangi raddeye vardırdıklarını göstermesi bakımından da ayrıca ibretlik bir örnek. Geçeni bir, geçmeyeni iki akçe haraca kesmek, hatta Boğaz Köprüsünü satışa çıkarmak bile daha masum kalır bunun yanında. Telif avcılığı, çığırından çıkmış çoktan. Alman meslek birliği GEMAnın yaptığı, bir tür kanuni haydutluk.
Türk okuluna şok
Yazışmalar, itirazlar, olurdu olmazdı derken bizim Kültür Bakanlığına intikal ettirilmiş konu. İşte orada şafak atmış. Telif hakları yasasında herhangi bir istisna hükmü getirilmediği için, milli marşımızın korumasız olduğu anlaşılmış.
Olayın vuku tarihi, 2007. Almanyadaki 23 Nisan töreninde kullanılan diğer müziklerle birlikte İstiklal Marşı için de telif takibi başlatmış GEMA. Hâlâ işin peşini bırakmış değil. Bakanlığın okul tarafından haberdar edilip duruma el koyması geçen haziran sonlarını buluyor. Telif Hakları Ve Sinema Genel Müdürlüğü, en son 8 Kasım tarihli bir yazıyla GEMAyı durdurmaya çalışmış. Niteliği gereği İstiklal Marşının meslek birlikleri tarafından repertuvar kapsamına alınamayacağını hatırlatmış.
Ama bir hak sahibinin müracaatıyla harekete geçilmişse, o başka. GEMA kimin adına oradaki Türk okulunun yakasına yapışmış olabilir? Okuldan, GEMAnın arkasında bir hak sahibi varsa kimliğinin bildirilmesi istenmiş bu yüzden.
Kanuni koruma süreleri
Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre, koruma süresi eser sahibinin ölümünden itibaren 70 yıl. İstiklal Marşının eser sahiplerinden Mehmet Akif Ersoyun vefatı ise 1936. Yani onun telif hakları açısından süre dolmuş. Ancak Zeki Üngörü 1958de kaybettik. Üzerinden 70 yıl geçmediği için hakları zamanaşımına uğramamış daha.
Olmaz ama olur da varislerinin GEMA ile çalışan yerli bir meslek birliğine başvurusu ortaya çıkarsa, kıyamet o zaman kopacak. İstiklal Marşının okunduğu her okul, her ekran, her stat, her tören için telif bedeli ödenmek zorunda kalınacak. Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü, bir yandan GEMAyla uğraşırken, bir yandan da bu ihtimalin önüne geçmeye çalışıyor.
Bakanlar Kurulu kararı
Açığı kapatmak için yasal düzenlemeye istisna koyan bir taslak hazırlamışlar. Haftaya sevk edilecek kabineye. Onaylanırsa, Bakanlar Kurulu Kararıyla İstiklal Marşının telif hakları kamulaştırılmış olacak. Üç maddelik taslakta, hiçbir özel ya da tüzelkişi veya birlik tarafından İstiklal Marşının çoğaltılması, yayılması, temsili ve işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletimi karşılığında bedel talep edilemeyeceği belirtiliyor.
Gecikmiş de olsa önemli bir adım. Meslek birlikleriyle devlet dahi başa çıkamazdı yoksa."