Ele alınan anne ve babaya duyulan nefret, eşe duyulan saldırganlık, ensest düşünceler, sarsıcı çocukluk anıları benzer konular bilinç düzeyine çıkamayacak kadar korkutucudur. Bu gibi duygular bilinçaltından bilinçlilik düzeyine çıktıklarında kişi rahatsızlar yaşar.
Neyse ki benliğin bu istenmeyen düşünceler ve arzularla başa çıkmak için kullandığı birçok teknik vardır. Bu tekniklerin bütününe genel olarak Savunma Mekanizmaları denir.
Bastırma: Bastırma savunma mekanizmalarının en önemlisidir. Bu mekanizma, benliğin, tehdit edici malzemeleri bilinç dışında tutma ve bilince ulaşmasına izin vermeme çabasıdır. Örn: babasının annesine şiddet uyguladığını gören bir çocuk, daha sonra bu deneyimi ile ilgili soru sorulduğunda hiçbir şey görmediğinde ısrar eder. Yalan söylemiyor olabilir. Herkes bu mekanizmayı kullanır çünkü herkesin hatırlamamak istediği şeyler vardır hayatlarında. Etkili bir yöntem olarak görülebilir ancak bedeli ağırdır. Bilinç sürekli engellemek için çaba sarf edeceğinden yorgun düşer ve güçlü bir benliği olmayan kişinin sağlıklı bir kişiliğe sahip olması da zordur.
Yüceltme: İşlevsellik yeteneğimizi azaltan bastırmanın tersine, yüceltme mekanizmasını kullanarak daha verimli hale geliriz. Bu yüzden uzmanlar yüceltmeyi gerçek anlamda başarılı tek savunma mekanizması olarak görürler. Örn: saldırganlık alt-benlik dürtülerini hokey ya da futbol oynayarak yüceltebilir. Yüceltme üretkendir; çünkü dürtülere izin verilir böylece benlik de bu dürtüleri geride tutmak için enerjisini harcamaz. Aksine bu saldırganlık duygusundan dolayı kişi sevilir ve kahraman olarak görülür.
Yer Değiştirme: Yüceltme gibi yer değiştirmede de dürtülerimiz tehdit edici olmayan nesnelere yönlendirilir. Yüceltmeden farklı olarak yer değiştirilen dürtüler ödüllendirilmez. Örn: bir kadın kendisine kötü davranan kocasına karşı gelmesi uygun değilse, kadın iş yerindeki arkadaşlarına ve ya çocuklarına bu öfkeyi yönlendirebilir. Mantıksız korkularımızın ve fobilerimizin çoğunun yalnızca simgesel bir yer değiştirme olduğu söylenir. Örn: bir çocuk atlardan korktuğunu söylüyorsa, o atların babaya karşı duyulan korku olabileceği söylenmiştir.
İnkar: İnkâr ettiğimizde bazı gerçeklerin varlığını reddederiz. Bastırmadan farklı olarak yaptığımız şeyi anımsamamak değil, kanıtlar tam tersini gösterse de o şeyin doğru olmadığında ısrar etmektir. Örn: karısını çok seven bir adam karısını kaybettiğinde onun hala yaşadığını iddia edebilir. Çünkü ayrılığına alışmak inkâr etmekten daha zordur. Bu savunma mekanizması ne kadar çok kullanılırsa o kadar gerçeklik dengesini kaybeder.
Karşıt Tepki Oluşturma: bu savunma mekanizmasında korkularımızdan kaçmak için bilinçaltı arzularımızın tam tersi davranırız. Örn: sürekli annesini sevdiğini ifade eden bir kız aslında bilinçaltında annesine duyduğu nefreti maskelemeye çalışıyor olabilir. Burada yapılmak istenen düşüncenin kabul edilemez olduğuna inanıp o kavramın ne kadar yanlış olduğunu kanıtlamasıdır. Annesini bu kadar sevdiğini söyleyen biri annesinden nasıl nefret edebilir?
Akla Bürüme: Tehdit edici bir malzemeyle başa çıkmanın bir yolu da bu malzeme bilince ulaşmadan önce onu duygusal içerikten arındırmaktır.
Yansıtma: Bazen bir dürtümüzü kendimiz yerine başka insanlara yakıştırırız. Bu şekilde aslında o düşünceye sahip olanın biz olduğumuz algısından kendimizi kurtarırız. Örn: dünyanın güvenilmez ve hilekâr insanlarla dolu olduğunu düşünen bir adam, aslında bilinçaltında kendisinin güvenilmez ve hilekâr olduğunu bilmektedir.
[onay]samanpan[/onay]
Neyse ki benliğin bu istenmeyen düşünceler ve arzularla başa çıkmak için kullandığı birçok teknik vardır. Bu tekniklerin bütününe genel olarak Savunma Mekanizmaları denir.
Bastırma: Bastırma savunma mekanizmalarının en önemlisidir. Bu mekanizma, benliğin, tehdit edici malzemeleri bilinç dışında tutma ve bilince ulaşmasına izin vermeme çabasıdır. Örn: babasının annesine şiddet uyguladığını gören bir çocuk, daha sonra bu deneyimi ile ilgili soru sorulduğunda hiçbir şey görmediğinde ısrar eder. Yalan söylemiyor olabilir. Herkes bu mekanizmayı kullanır çünkü herkesin hatırlamamak istediği şeyler vardır hayatlarında. Etkili bir yöntem olarak görülebilir ancak bedeli ağırdır. Bilinç sürekli engellemek için çaba sarf edeceğinden yorgun düşer ve güçlü bir benliği olmayan kişinin sağlıklı bir kişiliğe sahip olması da zordur.
Yüceltme: İşlevsellik yeteneğimizi azaltan bastırmanın tersine, yüceltme mekanizmasını kullanarak daha verimli hale geliriz. Bu yüzden uzmanlar yüceltmeyi gerçek anlamda başarılı tek savunma mekanizması olarak görürler. Örn: saldırganlık alt-benlik dürtülerini hokey ya da futbol oynayarak yüceltebilir. Yüceltme üretkendir; çünkü dürtülere izin verilir böylece benlik de bu dürtüleri geride tutmak için enerjisini harcamaz. Aksine bu saldırganlık duygusundan dolayı kişi sevilir ve kahraman olarak görülür.
Yer Değiştirme: Yüceltme gibi yer değiştirmede de dürtülerimiz tehdit edici olmayan nesnelere yönlendirilir. Yüceltmeden farklı olarak yer değiştirilen dürtüler ödüllendirilmez. Örn: bir kadın kendisine kötü davranan kocasına karşı gelmesi uygun değilse, kadın iş yerindeki arkadaşlarına ve ya çocuklarına bu öfkeyi yönlendirebilir. Mantıksız korkularımızın ve fobilerimizin çoğunun yalnızca simgesel bir yer değiştirme olduğu söylenir. Örn: bir çocuk atlardan korktuğunu söylüyorsa, o atların babaya karşı duyulan korku olabileceği söylenmiştir.
İnkar: İnkâr ettiğimizde bazı gerçeklerin varlığını reddederiz. Bastırmadan farklı olarak yaptığımız şeyi anımsamamak değil, kanıtlar tam tersini gösterse de o şeyin doğru olmadığında ısrar etmektir. Örn: karısını çok seven bir adam karısını kaybettiğinde onun hala yaşadığını iddia edebilir. Çünkü ayrılığına alışmak inkâr etmekten daha zordur. Bu savunma mekanizması ne kadar çok kullanılırsa o kadar gerçeklik dengesini kaybeder.
Karşıt Tepki Oluşturma: bu savunma mekanizmasında korkularımızdan kaçmak için bilinçaltı arzularımızın tam tersi davranırız. Örn: sürekli annesini sevdiğini ifade eden bir kız aslında bilinçaltında annesine duyduğu nefreti maskelemeye çalışıyor olabilir. Burada yapılmak istenen düşüncenin kabul edilemez olduğuna inanıp o kavramın ne kadar yanlış olduğunu kanıtlamasıdır. Annesini bu kadar sevdiğini söyleyen biri annesinden nasıl nefret edebilir?
Akla Bürüme: Tehdit edici bir malzemeyle başa çıkmanın bir yolu da bu malzeme bilince ulaşmadan önce onu duygusal içerikten arındırmaktır.
Yansıtma: Bazen bir dürtümüzü kendimiz yerine başka insanlara yakıştırırız. Bu şekilde aslında o düşünceye sahip olanın biz olduğumuz algısından kendimizi kurtarırız. Örn: dünyanın güvenilmez ve hilekâr insanlarla dolu olduğunu düşünen bir adam, aslında bilinçaltında kendisinin güvenilmez ve hilekâr olduğunu bilmektedir.
[onay]samanpan[/onay]