Sıcak Kemoterapi Yan Etkileri ve Riskleri Nelerdir?

Hipertermi İntraperitoneal Kemoterapi (HIPEC) yani sıcak kemoterapi özellikle mide, apandisit, yumurtalık, kolon gibi karın bölgesinde kanserlerin ileri evresinde etkinliği kanıtlanmış bir yöntemdir. Karın içindeki tümörlerin tedavisinde genellikle sitoredüktif cerrahi ile görünür tümör veya kanser çıkarıldıktan sonra kemoterapi ilaçlarının etkilenen bölgeye verilmesi işlemidir.

Genellikle karın içi kanser tedavisinin ikinci aşamasında devreye giren –ilki yukarıda belirtildiği gibi sitoredüktif cerrahidir- sıcak kemoterapide ısı ve kemoterapi kombinasyonunun, bazı hastalar için geleneksel kemoterapi tedavisinden daha etkili olduğu görülmüştür, çünkü bu tedavi çıplak gözle görülebilecek kanser hücresinin çok daha fazlasına erişerek onları yok edebilir.

Yirmi yıldan uzun süredir dünyada uygulanan sıcak kemoterapi (HIPEC) karmaşık ve ağır bir operasyon olmakla birlikte artık güvenli kabul edilmektedir. Komplikasyon oranı son on yılda giderek azalmıştır. Tedaviye bağlı komplikasyonların ölümle sonuçlanma riskinin, deneyimli sıcak kemoterapi (HIPEC) merkezlerinde % 3’ten az olduğu görülmüştür. Bu diğer yüksek riskli cerrahi operasyonlara oranla daha kabul edilebilir olup yine de sıcak kemoterapinin çeşitli yan etkileri ve riskleri vardır.

Sıcak Kemoterapi (HIPEC) genellikle ağır bir ameliyat olan sitoredüktif cerrahi sonrasında yapıldığından, sonrasında hastaların yaklaşık % 30’unda komplikasyonların oluştuğu görülür. Herhangi bir ameliyat sonrası görülebilen kanama veya enfeksiyon gibi komplikasyonlar bu işlemden sonra da ortaya çıkabilir.

Sıcak kemoterapinin yaygın yan etkilerinin çoğu geleneksel kemoterapi tedavisinden farklı olmayıp hatta pek çok araştırma şiddetli yan etkilerinin daha az olduğunu göstermektedir.

Sıcak Kemoterapinin Yan Etkileri ve Riskleri

Sıcak kempoterapiden sonra akciğer veya mesane iltihabı, yaralar ve yeme-içme bozuklukları görülebilir.

Bağırsağın birleştiği yerlerin sızdırma riski (anastomoz) – Bağırsaktaki maddelerin karın içine sızmasıyla karın enfeksiyonlarının oluşması riski düşük olmakla birlikte ciddi komplikasyonlardandır. Böyle bir durumda sızıntıyı önlemek için bir operasyon daha yapılması gerekebilir.

Pankreas iltihabı (pankreatit) – Her 100 hastadan yaklaşık 6-7’si bu sorunu geliştirir, yani ender rastlanır.

Ameliyat sonrası kanamalar veya barsaktan doku yoluyla sızıntı oluşabilir. Yine ender rastlanan bu durumdan her 100 hastadan yaklaşık 4 ila 5’inin etkilendiği görülmüştür.

Kandaki düşük beyaz hücre sayısı ve bu nedenle enfeksiyon veya kanama riski 10 hastadan 1’inde vardır.

Bulantı ve kusma – Bu durumun ciddiyeti kişiden kişiye değişir ve gerektiğinde hastaya bulantı önleyici ilaçlar verilir. Ameliyattan sonra burundan mide içine giren tüp, her ne kadar rahatsız edici olsa da aynı zamanda bulantı ve kusmayı önlemeye yardımcı olur.

Enfeksiyona yatkınlık – Karın içi sıcak kemoterapi operasyonundan sonra enfeksiyona (karın zarı iltihabı – peritonit ) yatkınlık artar. Bununla birlikte sadece kemoterapi ile zaten enfeksiyon riski vardır.

İyileşme süresinin uzaması – Sterodüktif cerrahi ile birlikte sıcak kemoterapiden sonra iyileşme süreci biraz uzayabilir.

Letarji/yorgunluk – Geleneksel kemoterapi hastanın kendisini yorgun hissetmesinde başlı başına rol oynar. Genellikle iki aşamalı yapılan böyle büyük bir ameliyattan sonra yorgunluk hissinde artış ve dinlenmeye daha fazla ihtiyaç duyulması olağandır. Hastanın normal enerji seviyesine dönmesi ameliyattan sonra biraz zaman alabilir. Yaklaşık üç ay kadar sonra yaşam kalitesi ameliyattan önceki seviyeye geri döner.

İştahta azalma

İshal – Bu soruna da zaman zaman rastlanır. Bununla birlikte ishal kemoterapiden çok ameliyatın kendisinden kaynaklanır.
Ağız yarası- Tedaviyi takiben düşük bir olasılık da olsa ağızda yaralar oluşabilir. Bu durumda bir gargaraya ihtiyacınız olabileceği için doktorunuza danışmalısınız.

Sıcak Kemoterapiden (HIPEC) sonra yoğun saç dökülmesi de nadir olarak görülür.

Geleneksel kempoterapide olduğu gibi sıcak kemoterapiden sonra da hastanın sürekli depresif ve keyifsiz bir durum içinde olması olağandır. Hasta doğru bilgilendirmeyle gerçekçi beklentiler içinde kalarak ve ailenin ve sağlık ekibinin desteği ve moral gücü ile bu süreci daha kolay atlatabilir.