Çağın en 'punk' hareketi internet radyoları
Önceleri, 17-19 yaş arası gençlerin seslerini duyurmak amacıyla kurdukları internet radyoları çığ gibi büyürken, farklı meslek ve yaş gruplarından insanlar da DJ'lik için bu yönteme başvuruyor ve yayınlar, hiçbir şeyin imkansız olmadığı mesajını veriyor
Geçtiğimiz yıl İstanbul Film Festivali'nde eski punklardan Don Letts'in Punk Attitude/Punk Tavrı adlı bir belgeseli gösterildi. Punk üzerine şimdiye kadar söylenen en ilginç sözleri artılarıyla, eksileriyle derleyen bu filmin içinde geçen en önemli söz ise bize göre yönetmen Letts'in 'Çağın en punk hareketi bence internet' cümlesiydi. Gerçekten de internet 'punk' denince insanın aklına gelen tüm öğeleri içinde barındırıyor: Asi, çılgın, zaman zaman terbiyesiz, haddini bilmeyen ama bir o kadar da yararlı ve özgürlükçü. Herkese istediği sözleri istediği şekilde söyleme, yazma ve yayma özgürlüğü tanımasının yanı sıra yüzyılın en amansız protest hareketi. Bloglar aracılığıyla başlayıp web sitesi kurmanın kolaylaşmasıyla iyice gelişen çağın bu punk hareketinin son meyvesi de internet radyoları. 1970'li yılların sonunda 17-19 yaşlarındaki gençler tarafından başlatılan punk akımını anımsarsak bu radyoların kurucularının yanı sıra bazı DJ'lerinin de onlarla aynı yaşlarda olması bizleri şaşırtmayacaktır. Dinleyen ve dinlettiren arasındaki ilişkinin ötesinde bu çocukların yaptıkları işle yaydığı mesaj aslında punk'ın tam da söylemek istediği şey: Hiçbir şeyin imkansız olmadığı... Bu noktadan yola çıkarak son 3-4 yıldır gelişim gösteren ve şu günlerde altın çağını yaşayan internet radyolarının DJ ve yöneticileriyle görüştük. Türkiye'nin dört bir yanından birbirlerini tanımdan bir araya gelen bu yeni çağ 'punk'çılarının hikayelerini dinledik.
Adım adım internet radyosu
1- İnternet radyosu kurmak istiyorsanız önce kaç kişiye yayın yapacağınıza karar vermeniz gerekiyor. Çünkü belirlediğiniz dinleyici sayısına göre ödeyeceğiniz aylık ücret değişiyor. 50 kişilik bir yayının aylık maliyeti 10-15 dolar civarı.
2- İkinci adım teknik destek almak. İnternete girip arama motorlarından birine 'host şirketleri' yazdığınız anda karşınıza size bu konuda destek verecek pek çok şirket çıkıyor. Bu şirketler size istediğiniz kişi sayısına endeksli normal radyo frekanslarına benzetebileceğimiz bir IP adresi veriyor. Bu arada radyonuz için bir de site kurmanız gerekiyor. Çünkü IP adresi üzerinden yayın yapmak mümkün olsa da dinletmek pek kolay değil. Site kurmanın da yıllık maliyeti 50 ila 100 dolar arası değişiyor.
3- IP adresini aldıktan sonra o adres üzerine Winamp programını kurarak yayın yapmaya bir adım daha yaklaşıyorsunuz. Winamp'ın internet üzerinden ses yayını yapmaya yarayan Shout Cast desteği IP'yle bağlantı kurmanıza yarıyor.
4- Mikrofon ve kulaklık gibi gerekli teknik ekipmanı sağladıktan sonra internet üzerinden yayın yapmaya başlayabilirsiniz. Yayın, aldığınız IP adresi üzerinden host şirketindeki makinelere gidiyor. Server adı verilen bu makineler de yayını internete yolluyor.
Radyo Mardinimiz 2006 yılında kuruldu. Radyoyu kurmaktaki amacımız Mardin'i doğru şekilde tanıtmak Radyoyu ilk açtığım zamanlar çok zorluk çektim. Kimse Mardin radyolarında yayın yapmak istemiyordu. Bu yüzden iki-üç aylık bir yayın döneminden sonra radyoyu kapattık. Ama bir süre sonra dinleyiciden talep gelince tekrar açtık. Radyomuzda arabesk kesinlikle yasak. Pop ağırlıklı çalıyoruz. Dinleyicimizin yaş ortalaması 17-25 arası. Çoğu lise ve üniversite öğrencisi. Bölge esnafı ve yakınlarımız da dinleyiciler arasında. Ben radyoda şiir programı yapıyorum.
Bugüne kadarki rekor dinleyici sayımız 172 kişi. Bu kadar dinlenmemizin sebebi de Mardinspor'un maçını Antalya'dan canlı olarak yayınlamış olmamız!
Bana radyoyla ilgili gelen en büyük eleştiri yayının sürekliliğiyle ilgili. Bazen işler nedeniyle üç gün üst üste yayın yapamadığımız oluyor. Ayrıca radyoyu okulla paralel götürdüğümüz için DJ saatlerini ayarlamakta zorluk çekiyoruz. Akşama yığılma oluyor.
Radyo Taksim'i 3 ay önce Oğuz Aşar'la beraber Taksim'in sesi olması amacıyla kurduk. Biz yaptığımız işte yaşadığımız, sahiplendiğimiz yeri anlatıyoruz. Taksim'in kültürünü yaşatıyoruz. Genelde Rock müzik çalıyoruz. Ama Taksim'deki mekanlarda duyduğunuz her tarzı, Taksim'e gitmeden de bizim radyomuzdan dinleyebilirsiniz. Şu anda 9 DJ yayın yapıyor radyomuzda ve hepsi çaldığı müzik konusunda söz söyleyebilecek kadar birikimli. Ben amatör müzisyenlerle ilgili bir program yapıyorum.
Eskiden ufak radyolarla, yatağın içinde kıvrılmış, beğendiğimiz DJ çıksın da bize bizi anlatsın diye beklerdik. O küçük radyolar artık tozlu raflarda kaldı. Ama ne televizyon ne MP3 ne de CD'ler o tatlı büyünün yerini tutamadı. Çünkü radyoda merak vardır. Birileri çıkar öyle güzel şeyler anlatır ki kendini alamazsın. Bir taraftan da 'Nasıl biri acaba konuşan?' diye düşünürsün. İnternet radyoculuğu eskittiğimiz küçük radyoları bilgisayarlara taşımak bir anlamda.
Biz radyocu olmak istedik ve şu an radyoculuk yapıyoruz. Hayallerin sınırı yok. Bahaneler biter hayaller bitmez. Radyoculuğa gönül verenler hayallerini gerçekleştirmek için uğraşmaya devam etmeli. Biz uğraştık ve gerçekleştirdik. Hiç bir şey imkansız değil
Genç18 radyosu bundan tam bir yıl önce açıldı. 5 aydır yayın yapıyorum. Radyoyu Bülent Tümer, oğlu Burçak ve kardeşi Levent'le birlikte açmış. Genç18'de rock müzik çalıyoruz ağırlıklı olarak. 8 kişilik bir DJ ekibimiz ve her yaştan dinleyicimiz var.
Benim radyoculuğa başlamam tesadüfen gerçekleşti. Eşimin işi dolayısıyla çok fazla şehir değiştirdiğimizden çalışma hayatımı bırakmak zorunda kaldım. Bu da beni çok sıktı. Kıbrıs'a geldikten sonra radyo dinleme konusunda da sıkıntılar yaşamaya başladım. Bunun üzerine internet radyolarını araştırmaya başladım. İnternet radyoları sitesinden pek çok radyoya ulaşıp onlara DJ'lik başvurusu yaptım. Hepsinden cevap geldi ama ben Genç18'i tercih ettim. Şimdi hafta içi her gün 13:00-16:00 saatleri arasında 'Seda'lı Saatler' adlı programı yapıyorum. Aynı zamanda sitemizin yöneticisiyim.
Sürekli dinleyicimiz olan yaşça büyük insanlar da var aramızda. Mesela Sakarya'da oturan bir Aslan ağabeyimiz var, emekli ve 54 yaşında. Sıkı bir dinleyicimiz. Hatta 'Bekçi Murtaza' der o kendisine. 24 saat online'dır. İsmet abimiz var, o da müdavimlerden ama gündüz çalıştığı için gece yayınlarını dinleyebiliyor. Akşam eve gelince hemen 'Ben geldim' diye yayını açar. Bir de Hülya ablamız var, okey sitelerinde gezip dolaşıp bize dinleyici getirir. Gelenlerin pek çoğu da müdavim olur zaten bir süre sonra.
Sezenfm.com bundan bir buçuk yıl önce kuruldu.Yayınıyla ve içeriğiyle tamamen Sezen Aksu'ya adanmış bir radyo bizimkisi. Şu an 11 DJ dönüşümlü olarak yayın yapıyoruz. Bunların çoğu farklı şehirlerde yaşıyor. Sakarya, İstanbul, İzmir, Diyarbakır, Kahramanmaraş gibi aklınıza gelebilecek her şehirden ve yurt dışından dinleyicimiz var.
Bir yıldır Sezen Fm'de hafta içi her gün 21:00-24:00 arası 'Masal Gibi' adlı bir hikaye programını hazırlayıp sunuyorum. Programda okuduğum hikayelerden oluşan www.masalgibi.com.tr.tc adlı bir sitem ve sadece yöneticiliğini yaptığım www.radyorafet.com adlı bir de radyom var.
Radyoda çalınan tüm şarkılar, şarkıcıların orijinal CD'lerinden. Hiçbiri indirme ya da Mp3 değil.Sitemiz de de bunun için geniş çaplı bir 'korsana hayır' kampanyası başlattık. Şimdilik kimse bizimle ilgilenmediği için çaldığımız şarkılar için telif ödeyemiyoruz. Birileri 'Radyo yayınlarınızı böyle yapın, şu doğrultuda yol alın, telifinizi şuraya ödeyin' dese seve seve ödeyeceğiz.
Radyomuzun adı Mercimek FM. Radyo, Mercimek Köyü'nün resmi web sitesinde yayın yapması için Kasım 2005'te kuruldu. 1998'ten bu yana radyoculukla ilgileniyorum. Mercimek FM'de iki aydır yayın yapıyorum. Ben dahil 9 kişilik bir DJ ekibimiz var. Bunların bir kısmı Almanya'dan yayın yapıyor. Zaten radyomuzun merkezi Almanya.
Hafta içi her gün 12:00-18:00 saatleri arasında istek programı yapıyorum. Dinleyici kitlemiz ortalama 48 kişi. Bunların çoğu internette gezinen Mercimek Köyü halkı ve öğrenciler. Dinleyici kitlesinin cana yakınlığı ve sevecenliği yüzünden hiçbir karşılık beklemeden bu işi yapıyorum.
Sitemiz 2005 yılının aralık ayında açıldı. O zamanlar internet radyolarında bir patlama vardı. Ben de bunun üzerine bu radyolarla ilgili bir site kurdum. Bu site sayesinde insanlar istedikleri tarzda müzik yapan radyolara ulaşabiliyor. Ayrıca yayın yapan radyolar tanıtımlarını site üzerinden yapabiliyor.
İnternet radyolarının tam rakamını bilemiyorum. Benim gördüğüm kadarıyla Türkiye'de şu anda bu işi icra eden 1000'in üzerinde radyo var. Ama her gün bunlara bir yenisi eklendiği için tam sayısını bilmemiz mümkün değil.
Bu iş resmen çığırından çıkmış durumda. Ben de zaman zaman 'yaptığım acaba doğru mu?' diye düşünüyorum. Çünkü birincisi illegal bir şey. Herhangi bir izni bulunmayan bir şey. Bir eylem yani. İllegal bir eylem. Hiçbir yere bağlı olmayan bir yayın hizmeti.Bana göre artık bu işin legal yapılması, devletin bu konuyla ilgili birtakım düzenlemeler yapması gerekiyor.
ÖZLEM KÖYOĞLU
AKŞAM PAZAR
11.02.2007
Önceleri, 17-19 yaş arası gençlerin seslerini duyurmak amacıyla kurdukları internet radyoları çığ gibi büyürken, farklı meslek ve yaş gruplarından insanlar da DJ'lik için bu yönteme başvuruyor ve yayınlar, hiçbir şeyin imkansız olmadığı mesajını veriyor
Geçtiğimiz yıl İstanbul Film Festivali'nde eski punklardan Don Letts'in Punk Attitude/Punk Tavrı adlı bir belgeseli gösterildi. Punk üzerine şimdiye kadar söylenen en ilginç sözleri artılarıyla, eksileriyle derleyen bu filmin içinde geçen en önemli söz ise bize göre yönetmen Letts'in 'Çağın en punk hareketi bence internet' cümlesiydi. Gerçekten de internet 'punk' denince insanın aklına gelen tüm öğeleri içinde barındırıyor: Asi, çılgın, zaman zaman terbiyesiz, haddini bilmeyen ama bir o kadar da yararlı ve özgürlükçü. Herkese istediği sözleri istediği şekilde söyleme, yazma ve yayma özgürlüğü tanımasının yanı sıra yüzyılın en amansız protest hareketi. Bloglar aracılığıyla başlayıp web sitesi kurmanın kolaylaşmasıyla iyice gelişen çağın bu punk hareketinin son meyvesi de internet radyoları. 1970'li yılların sonunda 17-19 yaşlarındaki gençler tarafından başlatılan punk akımını anımsarsak bu radyoların kurucularının yanı sıra bazı DJ'lerinin de onlarla aynı yaşlarda olması bizleri şaşırtmayacaktır. Dinleyen ve dinlettiren arasındaki ilişkinin ötesinde bu çocukların yaptıkları işle yaydığı mesaj aslında punk'ın tam da söylemek istediği şey: Hiçbir şeyin imkansız olmadığı... Bu noktadan yola çıkarak son 3-4 yıldır gelişim gösteren ve şu günlerde altın çağını yaşayan internet radyolarının DJ ve yöneticileriyle görüştük. Türkiye'nin dört bir yanından birbirlerini tanımdan bir araya gelen bu yeni çağ 'punk'çılarının hikayelerini dinledik.
Adım adım internet radyosu
1- İnternet radyosu kurmak istiyorsanız önce kaç kişiye yayın yapacağınıza karar vermeniz gerekiyor. Çünkü belirlediğiniz dinleyici sayısına göre ödeyeceğiniz aylık ücret değişiyor. 50 kişilik bir yayının aylık maliyeti 10-15 dolar civarı.
2- İkinci adım teknik destek almak. İnternete girip arama motorlarından birine 'host şirketleri' yazdığınız anda karşınıza size bu konuda destek verecek pek çok şirket çıkıyor. Bu şirketler size istediğiniz kişi sayısına endeksli normal radyo frekanslarına benzetebileceğimiz bir IP adresi veriyor. Bu arada radyonuz için bir de site kurmanız gerekiyor. Çünkü IP adresi üzerinden yayın yapmak mümkün olsa da dinletmek pek kolay değil. Site kurmanın da yıllık maliyeti 50 ila 100 dolar arası değişiyor.
3- IP adresini aldıktan sonra o adres üzerine Winamp programını kurarak yayın yapmaya bir adım daha yaklaşıyorsunuz. Winamp'ın internet üzerinden ses yayını yapmaya yarayan Shout Cast desteği IP'yle bağlantı kurmanıza yarıyor.
4- Mikrofon ve kulaklık gibi gerekli teknik ekipmanı sağladıktan sonra internet üzerinden yayın yapmaya başlayabilirsiniz. Yayın, aldığınız IP adresi üzerinden host şirketindeki makinelere gidiyor. Server adı verilen bu makineler de yayını internete yolluyor.
Radyo Mardinimiz 2006 yılında kuruldu. Radyoyu kurmaktaki amacımız Mardin'i doğru şekilde tanıtmak Radyoyu ilk açtığım zamanlar çok zorluk çektim. Kimse Mardin radyolarında yayın yapmak istemiyordu. Bu yüzden iki-üç aylık bir yayın döneminden sonra radyoyu kapattık. Ama bir süre sonra dinleyiciden talep gelince tekrar açtık. Radyomuzda arabesk kesinlikle yasak. Pop ağırlıklı çalıyoruz. Dinleyicimizin yaş ortalaması 17-25 arası. Çoğu lise ve üniversite öğrencisi. Bölge esnafı ve yakınlarımız da dinleyiciler arasında. Ben radyoda şiir programı yapıyorum.
Bugüne kadarki rekor dinleyici sayımız 172 kişi. Bu kadar dinlenmemizin sebebi de Mardinspor'un maçını Antalya'dan canlı olarak yayınlamış olmamız!
Bana radyoyla ilgili gelen en büyük eleştiri yayının sürekliliğiyle ilgili. Bazen işler nedeniyle üç gün üst üste yayın yapamadığımız oluyor. Ayrıca radyoyu okulla paralel götürdüğümüz için DJ saatlerini ayarlamakta zorluk çekiyoruz. Akşama yığılma oluyor.
Radyo Taksim'i 3 ay önce Oğuz Aşar'la beraber Taksim'in sesi olması amacıyla kurduk. Biz yaptığımız işte yaşadığımız, sahiplendiğimiz yeri anlatıyoruz. Taksim'in kültürünü yaşatıyoruz. Genelde Rock müzik çalıyoruz. Ama Taksim'deki mekanlarda duyduğunuz her tarzı, Taksim'e gitmeden de bizim radyomuzdan dinleyebilirsiniz. Şu anda 9 DJ yayın yapıyor radyomuzda ve hepsi çaldığı müzik konusunda söz söyleyebilecek kadar birikimli. Ben amatör müzisyenlerle ilgili bir program yapıyorum.
Eskiden ufak radyolarla, yatağın içinde kıvrılmış, beğendiğimiz DJ çıksın da bize bizi anlatsın diye beklerdik. O küçük radyolar artık tozlu raflarda kaldı. Ama ne televizyon ne MP3 ne de CD'ler o tatlı büyünün yerini tutamadı. Çünkü radyoda merak vardır. Birileri çıkar öyle güzel şeyler anlatır ki kendini alamazsın. Bir taraftan da 'Nasıl biri acaba konuşan?' diye düşünürsün. İnternet radyoculuğu eskittiğimiz küçük radyoları bilgisayarlara taşımak bir anlamda.
Biz radyocu olmak istedik ve şu an radyoculuk yapıyoruz. Hayallerin sınırı yok. Bahaneler biter hayaller bitmez. Radyoculuğa gönül verenler hayallerini gerçekleştirmek için uğraşmaya devam etmeli. Biz uğraştık ve gerçekleştirdik. Hiç bir şey imkansız değil
Genç18 radyosu bundan tam bir yıl önce açıldı. 5 aydır yayın yapıyorum. Radyoyu Bülent Tümer, oğlu Burçak ve kardeşi Levent'le birlikte açmış. Genç18'de rock müzik çalıyoruz ağırlıklı olarak. 8 kişilik bir DJ ekibimiz ve her yaştan dinleyicimiz var.
Benim radyoculuğa başlamam tesadüfen gerçekleşti. Eşimin işi dolayısıyla çok fazla şehir değiştirdiğimizden çalışma hayatımı bırakmak zorunda kaldım. Bu da beni çok sıktı. Kıbrıs'a geldikten sonra radyo dinleme konusunda da sıkıntılar yaşamaya başladım. Bunun üzerine internet radyolarını araştırmaya başladım. İnternet radyoları sitesinden pek çok radyoya ulaşıp onlara DJ'lik başvurusu yaptım. Hepsinden cevap geldi ama ben Genç18'i tercih ettim. Şimdi hafta içi her gün 13:00-16:00 saatleri arasında 'Seda'lı Saatler' adlı programı yapıyorum. Aynı zamanda sitemizin yöneticisiyim.
Sürekli dinleyicimiz olan yaşça büyük insanlar da var aramızda. Mesela Sakarya'da oturan bir Aslan ağabeyimiz var, emekli ve 54 yaşında. Sıkı bir dinleyicimiz. Hatta 'Bekçi Murtaza' der o kendisine. 24 saat online'dır. İsmet abimiz var, o da müdavimlerden ama gündüz çalıştığı için gece yayınlarını dinleyebiliyor. Akşam eve gelince hemen 'Ben geldim' diye yayını açar. Bir de Hülya ablamız var, okey sitelerinde gezip dolaşıp bize dinleyici getirir. Gelenlerin pek çoğu da müdavim olur zaten bir süre sonra.
Sezenfm.com bundan bir buçuk yıl önce kuruldu.Yayınıyla ve içeriğiyle tamamen Sezen Aksu'ya adanmış bir radyo bizimkisi. Şu an 11 DJ dönüşümlü olarak yayın yapıyoruz. Bunların çoğu farklı şehirlerde yaşıyor. Sakarya, İstanbul, İzmir, Diyarbakır, Kahramanmaraş gibi aklınıza gelebilecek her şehirden ve yurt dışından dinleyicimiz var.
Bir yıldır Sezen Fm'de hafta içi her gün 21:00-24:00 arası 'Masal Gibi' adlı bir hikaye programını hazırlayıp sunuyorum. Programda okuduğum hikayelerden oluşan www.masalgibi.com.tr.tc adlı bir sitem ve sadece yöneticiliğini yaptığım www.radyorafet.com adlı bir de radyom var.
Radyoda çalınan tüm şarkılar, şarkıcıların orijinal CD'lerinden. Hiçbiri indirme ya da Mp3 değil.Sitemiz de de bunun için geniş çaplı bir 'korsana hayır' kampanyası başlattık. Şimdilik kimse bizimle ilgilenmediği için çaldığımız şarkılar için telif ödeyemiyoruz. Birileri 'Radyo yayınlarınızı böyle yapın, şu doğrultuda yol alın, telifinizi şuraya ödeyin' dese seve seve ödeyeceğiz.
Radyomuzun adı Mercimek FM. Radyo, Mercimek Köyü'nün resmi web sitesinde yayın yapması için Kasım 2005'te kuruldu. 1998'ten bu yana radyoculukla ilgileniyorum. Mercimek FM'de iki aydır yayın yapıyorum. Ben dahil 9 kişilik bir DJ ekibimiz var. Bunların bir kısmı Almanya'dan yayın yapıyor. Zaten radyomuzun merkezi Almanya.
Hafta içi her gün 12:00-18:00 saatleri arasında istek programı yapıyorum. Dinleyici kitlemiz ortalama 48 kişi. Bunların çoğu internette gezinen Mercimek Köyü halkı ve öğrenciler. Dinleyici kitlesinin cana yakınlığı ve sevecenliği yüzünden hiçbir karşılık beklemeden bu işi yapıyorum.
Sitemiz 2005 yılının aralık ayında açıldı. O zamanlar internet radyolarında bir patlama vardı. Ben de bunun üzerine bu radyolarla ilgili bir site kurdum. Bu site sayesinde insanlar istedikleri tarzda müzik yapan radyolara ulaşabiliyor. Ayrıca yayın yapan radyolar tanıtımlarını site üzerinden yapabiliyor.
İnternet radyolarının tam rakamını bilemiyorum. Benim gördüğüm kadarıyla Türkiye'de şu anda bu işi icra eden 1000'in üzerinde radyo var. Ama her gün bunlara bir yenisi eklendiği için tam sayısını bilmemiz mümkün değil.
Bu iş resmen çığırından çıkmış durumda. Ben de zaman zaman 'yaptığım acaba doğru mu?' diye düşünüyorum. Çünkü birincisi illegal bir şey. Herhangi bir izni bulunmayan bir şey. Bir eylem yani. İllegal bir eylem. Hiçbir yere bağlı olmayan bir yayın hizmeti.Bana göre artık bu işin legal yapılması, devletin bu konuyla ilgili birtakım düzenlemeler yapması gerekiyor.
ÖZLEM KÖYOĞLU
AKŞAM PAZAR
11.02.2007
Moderatör tarafında düzenlendi: