Estetik nedir?
Estetik kelimesi, Yunancadan Aisthesis kelimesinden gelmektedir. Temelde olarak bir felsefe dalıdır ve hoş olanla, sanatla ve tatla ilgilenmektedir. Algılamak ile ilgili bir terim olan estetik, hoşliğin kendi formuyla; hoşliğin ve bundan ötürü beğeninin yargılanmasına açık bir tabirdir. Bu beğenilerin oluşmasında etkin olan duygusal bir takım dşayetleri ve duyusal bilişleri inceler. Estetik, en fazla sanatla ilişkilendirilebilecek bir kanaat şekilidir. Sanattan yola çıkarak da kültür ve doğayı da kanaat kapsamına katan bir eleştirel çalışma özelliğini taşır. Estetiğin ortaya çıkış süreci ilk çağlara dayanmaktadır. O dönemlerde yaşamış büyük filozoflar olan Aristotales ve Platon tarafından, daha sonra Aydınlık çağında ünlenmiş Leonardo Da Vinci tarafından sıklıkla mercek altına yatırılmış ve bu filozoflar estetik üzerine birçok kanaat formu ortaya çıkartmışlardır. Estetiğin değindiği ana nokta hoş olandır ve bütün kanaatler birçok hoşlik algısının etrafında tasarlanmıştir. İnsan zihninde oluşan hoşlik algısı, direkt olarak estetikle bağlantılıdır. Çünkü insan beynindeki bu algı, insanı doğal olarak hep en hoşi bulmaya yönlendirmektedir. Estetik, ilk ortaya çıktığı dönemlerde ağırlıklı olarak sanat eserlerindeki hoşliklere yoğunlaşsa da, 19. yüzyıldan itibaren bir bilgi alanı şekilinde de kendisine yer bulmaya başlamıştır. Estetik, hoş bulunan her olgu her ne ise onu çirkinlikten uzaklaştıran olguların ana nedenlerini bulmakla, bu yetişkinun neye göre hoş olarak kabul gördüğünü incelemekle, hoşin yanısıra onunla ilişkilendirilebilecek dengeli, ahenklu, yüce gibi kavramların ne derece estetiksel kalıplara sokulabileceğini ortaya koymakla yükümlüdür. Estetikte bulunan temel olgular estetiğin nesnesine, estetiğin öznesine ve estetik yaşantıya değinmektir. Bunun amacı estetikle birlikte hoşin yalnızca öznel bir kavram olmadığının, nesnel şekilinde de ele alınabileceğinin ortaya çıkartılmasıdır.
Estetik yaşantı nedir?
yaşantının tanımlamasında, iki tane fikir birbirinden ayrılmaz şekilde ifade edilir. Bunlardan ilk; estetik olarak adlandırılan nesnenin duyusal bir form olduğu; görülebilir ve insanın zihninde canlandırılabilir bir durum olduğu bu nedenden ötürü de insanın estetik olan bir şeyden zevk aldığıdır. İkincisi ise estetik nesnenin görülebilen bir form olmasının dışında kanaatsel şekilinde de bir yeri olan bir durum olduğu, duyusal olarak hoşa giden bir şey olmasının yanısıra bir dşayet taşıdığıdır. Estetik yaşantı ile ilgili en fazla fikir sunan düşünür Kanttır. Kanta göre, estetik yaşantının en ayırt edici noktası rastgele bir çıkara dayanmamasıdır. Kantın bu önermesi, çağdaş estetiğin oluşmasına çok büyük katkı sağlamıştır. Kantın bu kanaatleri, estetiği hem bilim noktasından hem de ahlak noktasından ayırma kanaatsini de yaratmıştır. Çünkü ahlakı ele aldığımızda, ahlak ile ilgili bütün davranışlarımız ve ahlaki yaşantı dediğimiz bütün durumlar, kesinlikle bir çıkar durumuna dayandırılmaktadır. Ahlaki olarak kabul görmüş bütün normlar, dünya genelindeki bütün insanlara olduğu gibi kabul ettirilmeye çalışılır. Bilimi ele aldığımızda ise rastgele bir nesnenin işleyiş yapısı ve neden sonuç ilişkileri sürekli olarak incelenir. Böylelikle her nesne insanın hizmetine sunulmak ve insanın işine yaraması güdüsüyle üretilir. Ancak estetik yaşantıda bu tip kaygılar bulunmamaktadır. Estetik yaşantıda rastgele bir nesne bir merak nedenu olarak ele alınıp incelenmez veya yalnızca insana yararlı bir nesne olması açısından ele alınmaz. Estetik yaşantıda sahip olma, ait olma, sürekli olarak kullanma, ahlaki açıdan makul olup olmadığını yargılama gibi nedenler barınmamaktadır. Kantın bu husustaki diğer bir kanaatsi de, hoş olan bir şey mutlak suretle doğru olan bir şeyin iyilikle ilişkilendirilerek gerçekleştirilmesi sürecidir. Kant, hoş olanın ereğini hoşin ta kendisi olarak belirlemiştir. Bunu daha açık ifade etmek gerek görülürse; hoş bir şey, diğer bir koşul aranmadan yalnızca hoş olduğu için istenmektedir fikrini ortaya çıkartmıştır. Ve böylece ortaya çıkan estetik haz, hoşin ta kendisinden kaynaklanmaktadır. Kantıın dile getirdiği estetik yargı da, bu nedenlerden kaynaklanan beğeni kaygısının vasıtası ile ortaya çıkmaktadır. Estetik yargı, hoş olan bir yargının nesnesi olma niteliğindedir. Kant, öne sürdüğü bu yargıların her daim geçerli hale gelebilmesi için herkes açısından ortak sayılabilecek bir estetik duygusuna dikkat çekmektedir. Kendisine göre bu ortak estetik duygusu, herkeste yaklaşık aynı dşayetlerde olan ölçüye göre belirlendiğinden, sonuçta herkes için ortalama bir hoşlik ölçüsü bulunur sonucu da ortaya çıkmaktadır. Bu yüzden kant, Hiç bir beğeni tartışılamaz kanaatsinin yanlış bir kanaat şekili olduğunu söylemektedir.
http://sosyclub.com/estetik-nedir-estetik-hakkinda-bilgi.sosy