yerden kastın siteyse facebook, youtube vb. sitelerin birçoğu garaj ürünü.
usa disinda gosterebilir misiniz demistim
bir onceki yazdigim uzun mesajda belirtmistim bunu, garaj urunu dedigimiz yerler milyon dolar butce ile kuruluyor. amerika da yasayan arkadaslirimiz belki bilirler venture capital denen bir olay var biz de olmayan, bir sey yapmak istedigin zaman eger cazip geliyorsa sana odenek verilebiliyor. bu sebepten amerika ornegini verdim angelo. zaten dedigim gibi bir once yazdigim mesajda cok detayli anlattim ne demek istedigimi. (bu konunun 2. sayfasinda)
bu yazdigimi okuduktan sonra ek olarak devam edeyim. hepimizin bildigi apple, yahoo, google, excite, altavista, youtube, amazon.com...vs bunlarin hepsi "venture capital" ile kurulmus sirketlerdir. bu olay nasil oluyo derseniz. evet dediginiz gibi garaj da basliyo calismalar, hersey calisir ve prototip hale geldikten sonra, adamlar diyo ki bu is olacak gibi bize "para lazim" sonra gidiyorlar para isteyecekleri yerlere. eger yaptiklari is "venture capital" firmasinin isine gelirse sirketin %50 sine yakin bi kismina ortak olarak istedigi parayi veriyorlar burasi cok onemli bakin istedigi parayi. yahoo 1 milyon dolar. google 1 milyon dolar. youtube 1 milyon dolar aldi bu sistemden. daha sonra kurulan sirket kar yapmaya basladigi zaman satin aldiklari hisseleri satiyolar ve kendileri de kara geciyor.
burda bunu yapamazsiniz derken bahsettigim sey bu, cunku boyle bir sistemimiz yok, avrupada da yok bu. zaten bu yuzden hep usa den cikiyor boyle isler malesef. ki bi bilgi daha vereyim 2000 yilindan itibaren amerikadaki venture capital firmalari inanilmaz zarar etmeye basladi, cunku eskiden google yahoo zamanlarinda onune gelen herkese para veriyolardi ancak 2000 yilinda ekonomik krizle birlikte bircogu batti, artik onlar da rahat para veremez oldu, iste ancak tek tuk cikiyor, youtube, facebook gibi yeni olan.(para verdikleri)
ben bunlari sadece kimse tozpembe hayallere kapilmasin diye anlatmaya calisiyorum, sonucta herkesin hayalleri elbet vardir, ama kimse ulkemiz sartlarinda internet her ne kadar global de olsa ucsuz bucaksiz hayal kurmasin, sonra olmadiginda yikilir.
bizim ulkemizde zeki insan cok fazla, su anda bile 1000 lerce proje vardir belki google lardan, cok daha kaliteli. ama bu isler parasiz yurumuyor. (cepten cikan paradan bahsetmiyorum, uluslararasi sirket olabilmek icin gereken sirket parasi).
iste bu sebeplerden yazmistim ben 1 tane site gosterin usa disi olan ve uluslararasi basari yakalamis, cok populer olmus "herkesin bildigi".
son olarak gelelim para nereye gidiyor konusuna;
ilk hangisinden baslayayim google dan baslayalim, eger google bu paralari almasaydi, su anda hala sadece universite ici (stanford) arama motoru olarak kalmaya devam edecekti, gelistirdikleri hic bi algoritmayi yanlarinda adam calistirmadiklari icin yapamayacaklardi, paralari olduklari icin tum dns serverlari onlarin ustunden geciyor, yaniz siz bir site yaptiginiz zaman link olmamasina ragmen google in indexlemesi bundan dolayi oluyor, 100 binlerce dolarlik parayla yapiliyor bu olaylar...vs..vs sirf bi olay bile siz ne yaparsaniz yapin google ile rekabet edemeyeceginizi gosteriyor (parasiz). cunku adamlar crawl etmek konusunda her zaman sizin onunuzde olacaklar, siz link takip ederek indexliyorken onlar zaten her websitesinden haberdarlar. hadi herseyi gectim, hani herkesin ozendigi cok meshur bi google fotosu varya, 7-8 bilgisayar bole legolar falan. 1. si o resim 1 milyon dolar paradan sonra cekilen bir resim
2. si hadi diyelim para falan yok ortada bunlarin elinde bilgisayarlar sadece. isin astari yuzunu hersekilde geciyor, kendimden ornek vereyim ben amerika da sadece 1 bilgisayar icin elektrik, teknik bakim baglantisi yaklasik her ay 300 dolar ustu para veriyorum. (hosting den bahsetmiyorum, kendi bilgisayarini ayakta tutmaktan bahsediyorum) gerisini siz dusunun. fazla detaya girmek istemiyorum ama daha cok merak eden varsa google in neden baslangicta paraya ihtiyaci oldugunu yazarim.
youtube; eger para almasaydi (ki almasina ragmen batiyordu google satin aldi) gene 2 arkadasin sirf eglencesine video upload ettigi bir site olacakti. sonra 1 milyon dolarla birlikte alinan server lar..vs buna ragmen kendilerinin prensibi vardi, hicbir sekilde reklam almak istemiyolardi. 1 milyon dolari "server" paralarina yedire yedire batmaya yakin hale geldiler ve sonra google satin aldi.
aklima simdi geldi, bakin bizim yari yerel sayilabilecek hakia var, siz bunlarin cepten verilen parayla mi oldugunu dusunuyorsunuz. ilk kurulurken gene milyon dolar..vs gecen sene 25 milyon dolar gibi odenek alinarak olusuyor ve o bile bu kadar paraya ragmen rekabete giremedi.
bu arada reklam yapmadiklari bilgisini nereden edindiniz acaba ?
turkiye de reklam elbette gozukmuyordur ama amerika da her 5 reklamdan biri google in biri yahoo nun tv reklamlarindan olusuyor, hem de her servisi icin reklam veriyolar, yahoo search, yahoo matchmaking, google earth..vs..vs inanilmaz derece de reklam yapiyorlar.
programlari da bir yere kadar kendileri yaziyor, prototip olarak para aldiktan sonra, butun o algoritmalar hep ar-gede ki calisanlar tarafindan bulunup gelistiriliyor, 2 kisi yapmiyor gordugumuz butun bunlari.
sadece internet olarak dusunmemek lazim, oynadigimiz oyunlar, oyun firmalari bunlarin da hepsi usa cikisli, herkesin cok sevdigi blizzard firmasi da venture capital ile milyon dolarlik butceyle kuruldu, digerleri de..
turkiye de oyun yapmak isteyen yuzlerce insan var, cok da yetenekli bir suru programci, 3d ci..vs ama bakin bir tane bile firma yapamiyor dogru duzgun, birakin rekabet etmeyi oyunu bile bastiramiyorlar. cunku paralari yok, destek olacak 1 kisi bile yok.
bu bilgelere kendiniz de ulasabilirsiniz yani kafadan atilan olaylar degiller, yabanci dili olan herkes bu haberleri slahsdot gibi yerlerden okuyabilirler.