Safra kesesinin görevi nedir?
Safra kesesinin görevi, karaciğerin ürettiği safra sıvısını depolamaktır. Genellikle açlık halinde safra kesesinde biriken safra, burada konsantre edilerek depolanır. Sindirim sırasında ise, safra kesesi kasılarak içindeki safrayı bağırsağa boşaltır ve böylelikle yağlı maddelerin emilimi gerçekleşir.
Safra kesesi taşı ne demektir?
Safra kesesi içinde normalde bulunan, kolesterol veya pigmentlerin çökelti oluşturması sonucu ortaya çıkan yapılara safra kesesi taşı adı verilir.
Safra taşları neden olur?
Safra içerisindeki maddelerin oranlarının bozulması sonucunda oluşurlar. Önceleri kolesterol kristalleri, pigment birikintileri şeklinde iken zamanla safra taşı şeklini alırlar. Safra taşlarının yaklaşık % 90'ı kolesterol taşları ve diğerleri ise bilirübin taşlarıdır.
Safra taşları kimlerde olur?
- 20 - 60 yaş arasındaki kadınlarda safra taşı görülme sıklığı, erkeklere oranla üç kat daha fazladır. Genellikle safra kesesi taşlarının oluşumu 30-40 yaşlarında başlar ve yaşla birlikte artar.
- Çok doğum yapmış kadınlarda daha sıktır.
- Yaş ve şişmanlık görülme sıklığını artırır
- 60 yaş üstü insanların yaklaşık %10-20'sinde safra taşı bulunur.
- Yaklaşık her dört kadından birinde ve her sekiz erkeğin birinde altmış yaşlarına varmadan safra kesesi taşları gelişebileceği tahmin edilmektedir.
Safra kesesi hastalığı olan kişilerdeki şikayetler nelerdir?
- Safra kesesi taşı olan kişilerin % 70-80inde şikayet yoktur (sessiz taş).
- Karın sağ üst kısmında, sırta da vurabilen karın ağrısı
- Karında şişkinlik hissi
- Gıdalara karşı tahammülsüzlük
- Bulantı
- Kusma
Safra kesesi taşına bağlı hastalık, hangi hastalıklarla karışabilir?
- Safra kesesi kanseri
- Safra kesesi iltihabı (kolesistit)
- Safra kesesi mukoseli
- Safra yolu iltihabı (kolanjit)
- Mide fıtığı ve reflü hastalığı
- Mide dönmesi (volvulus)
- Apandisit
- Pankreatit
- Gastrit ve mide ülseri
- Safra yolu kanseri
- Pankreas kanseri
Safra kesesi iyi çalışmayan kişileri en çok hangi yemekler rahatsız eder?
- Ağır soslar
- Tavada yapılan ve yağda kızartılan gıdalar
- Et suları
- Tavuk ve hindi derileri
- Şalgam
- Lahana
- Karnabahar
- Turp ve bazı çiğ meyveler
Gebelik safra kesesinde taş oluşumu eğilimini artırır mı?
Evet, gebelikte safra kesesi taşı oluşumuna eğilim artar. Gebelik, yağ ve kolesterol metabolizmasında düzensizlikler meydana getirir. Bunu takiben gebelik hali sona erdikten birkaç ay içerisinde, çoğu kez safra taşlarının gelişmesi başlar.
Safra kesesi taşı komplikasyonları nelerdir?
Safra kesesi taşlarına ait komplikasyonlar büyük safra taşlarından ziyade özellikle 4 mmden küçük safra taşları ve yoğun safra çamuru varlığında görülür.
- Safra kesesinin iltihaplanması (kolesistit)
- Cerrahi sarılık (safra kanalına düştükleri zaman)
- Akut bilyer pankreatit
Safra kesesi taşı tanısı nasıl konulur?
Safra kesesi taşı tanısı en sık olarak ultrasonografi ile konur. Ayrıca, başka bir nedenle tetkik sırasında tesadüfen bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ile de safra kesesi taşları bulunabilir.
Safra kesesi taşının tedavisinde ne zaman ameliyat gerekir?
Safra kesesi taşları sorun oluşturursa tedavisi sıklıkla ameliyatla safra kesesinin alınmasıdır.
- Safra kesesinin iltihaplanması
- Belirti veren safra taşları: Safra kesesinde taşların bulunduğu bilinmekteyse ve hasta kronik hazımsızlıktan, bulantı, gazdan veya bazı karın bölgesi ağrılarından şikayetçi ise yada taşların bulunmasından dolayı hastada tekrar eden ve şiddetli nöbetler halinde gelen (kolik) sancı varsa,
- Küçük safra taşlarının safra kanalını tıkamasından dolayı cerrahi sarılık (derinin sarı bir renk alması) gelişmişse.
- Safra kesesinde 2 cmden büyük çapta taşların olması
- Pankreatit hastalığı gelişmişse.
Safra kesesinde taşları kansere neden olur mu?
- Evet safra kesesi taşları % 1 oranında safra kesesi kanserine neden olabilirler.
- Bundan dolayıdır ki, belirtilere neden olsun yada olmasın, safra kesesinde özellikle büyük (2 cmnin üzerindeki çapta) taş olan kişilerde ameliyat önerilmektedir. Safra kesesi taşının 3 cmnin üzerinde olması durumunda, 1 cm çaplı safra taşları ile karşılaştırıldığında, kanser riskinin 10 kat arttığı bilinmektedir.
- Safra kesesi kanseri 100.000 kişide bir kişide görülür ve safra kesesi kanserlerinin % 75-90ında safra taşı olduğu tespit edilmiştir.
- Porselen safra kesesi olarak adlandırılan safra kesesi duvarının kireçlendiği hallerde safra kesesi kanseri gelişme riskinin % 10 kadar olduğu bildirilmektedir.
- Safra kesesi kanserlerinin % 50 oranında ya genel taramalar sırasında, yada yapılmış olan bir safra kesesi ameliyatı sonrasında patoloji tetkiki sonucunda bulunduğu bilinmektedir.
- Safra kesesi kanseri hastalarının % 35inde tanı konulduğu anda uzak organlara sıçrama (metastaz) yapmış olduğu belirlenmiştir.
Safra taşlarında ameliyat dışında tedavi yöntemi var mıdır?
- Taşların kırılması: Safra kesesi taşlarının kırılması, cerrahi sarılık ve akut pankreatit gibi ciddi komplikasyonlara neden olabildiği için, yarardan çok zarar verebilir. Bu komplikasyonlar nedeni ile safra kesesi taşlarının kırılması işlemi terk edilmiştir.
- İlaçla eritme: Ameliyatın çok riskli olduğu hastalarda, ameliyat dışı yöntemlerle çare aranabilir. Taşları eritmek için uzun süreli ursodeoksikolik asit içeren ilaçlar kullanılabilir.
Safra kesesinin görevi, karaciğerin ürettiği safra sıvısını depolamaktır. Genellikle açlık halinde safra kesesinde biriken safra, burada konsantre edilerek depolanır. Sindirim sırasında ise, safra kesesi kasılarak içindeki safrayı bağırsağa boşaltır ve böylelikle yağlı maddelerin emilimi gerçekleşir.
Safra kesesi taşı ne demektir?
Safra kesesi içinde normalde bulunan, kolesterol veya pigmentlerin çökelti oluşturması sonucu ortaya çıkan yapılara safra kesesi taşı adı verilir.
Safra taşları neden olur?
Safra içerisindeki maddelerin oranlarının bozulması sonucunda oluşurlar. Önceleri kolesterol kristalleri, pigment birikintileri şeklinde iken zamanla safra taşı şeklini alırlar. Safra taşlarının yaklaşık % 90'ı kolesterol taşları ve diğerleri ise bilirübin taşlarıdır.
Safra taşları kimlerde olur?
- 20 - 60 yaş arasındaki kadınlarda safra taşı görülme sıklığı, erkeklere oranla üç kat daha fazladır. Genellikle safra kesesi taşlarının oluşumu 30-40 yaşlarında başlar ve yaşla birlikte artar.
- Çok doğum yapmış kadınlarda daha sıktır.
- Yaş ve şişmanlık görülme sıklığını artırır
- 60 yaş üstü insanların yaklaşık %10-20'sinde safra taşı bulunur.
- Yaklaşık her dört kadından birinde ve her sekiz erkeğin birinde altmış yaşlarına varmadan safra kesesi taşları gelişebileceği tahmin edilmektedir.
Safra kesesi hastalığı olan kişilerdeki şikayetler nelerdir?
- Safra kesesi taşı olan kişilerin % 70-80inde şikayet yoktur (sessiz taş).
- Karın sağ üst kısmında, sırta da vurabilen karın ağrısı
- Karında şişkinlik hissi
- Gıdalara karşı tahammülsüzlük
- Bulantı
- Kusma
Safra kesesi taşına bağlı hastalık, hangi hastalıklarla karışabilir?
- Safra kesesi kanseri
- Safra kesesi iltihabı (kolesistit)
- Safra kesesi mukoseli
- Safra yolu iltihabı (kolanjit)
- Mide fıtığı ve reflü hastalığı
- Mide dönmesi (volvulus)
- Apandisit
- Pankreatit
- Gastrit ve mide ülseri
- Safra yolu kanseri
- Pankreas kanseri
Safra kesesi iyi çalışmayan kişileri en çok hangi yemekler rahatsız eder?
- Ağır soslar
- Tavada yapılan ve yağda kızartılan gıdalar
- Et suları
- Tavuk ve hindi derileri
- Şalgam
- Lahana
- Karnabahar
- Turp ve bazı çiğ meyveler
Gebelik safra kesesinde taş oluşumu eğilimini artırır mı?
Evet, gebelikte safra kesesi taşı oluşumuna eğilim artar. Gebelik, yağ ve kolesterol metabolizmasında düzensizlikler meydana getirir. Bunu takiben gebelik hali sona erdikten birkaç ay içerisinde, çoğu kez safra taşlarının gelişmesi başlar.
Safra kesesi taşı komplikasyonları nelerdir?
Safra kesesi taşlarına ait komplikasyonlar büyük safra taşlarından ziyade özellikle 4 mmden küçük safra taşları ve yoğun safra çamuru varlığında görülür.
- Safra kesesinin iltihaplanması (kolesistit)
- Cerrahi sarılık (safra kanalına düştükleri zaman)
- Akut bilyer pankreatit
Safra kesesi taşı tanısı nasıl konulur?
Safra kesesi taşı tanısı en sık olarak ultrasonografi ile konur. Ayrıca, başka bir nedenle tetkik sırasında tesadüfen bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ile de safra kesesi taşları bulunabilir.
Safra kesesi taşının tedavisinde ne zaman ameliyat gerekir?
Safra kesesi taşları sorun oluşturursa tedavisi sıklıkla ameliyatla safra kesesinin alınmasıdır.
- Safra kesesinin iltihaplanması
- Belirti veren safra taşları: Safra kesesinde taşların bulunduğu bilinmekteyse ve hasta kronik hazımsızlıktan, bulantı, gazdan veya bazı karın bölgesi ağrılarından şikayetçi ise yada taşların bulunmasından dolayı hastada tekrar eden ve şiddetli nöbetler halinde gelen (kolik) sancı varsa,
- Küçük safra taşlarının safra kanalını tıkamasından dolayı cerrahi sarılık (derinin sarı bir renk alması) gelişmişse.
- Safra kesesinde 2 cmden büyük çapta taşların olması
- Pankreatit hastalığı gelişmişse.
Safra kesesinde taşları kansere neden olur mu?
- Evet safra kesesi taşları % 1 oranında safra kesesi kanserine neden olabilirler.
- Bundan dolayıdır ki, belirtilere neden olsun yada olmasın, safra kesesinde özellikle büyük (2 cmnin üzerindeki çapta) taş olan kişilerde ameliyat önerilmektedir. Safra kesesi taşının 3 cmnin üzerinde olması durumunda, 1 cm çaplı safra taşları ile karşılaştırıldığında, kanser riskinin 10 kat arttığı bilinmektedir.
- Safra kesesi kanseri 100.000 kişide bir kişide görülür ve safra kesesi kanserlerinin % 75-90ında safra taşı olduğu tespit edilmiştir.
- Porselen safra kesesi olarak adlandırılan safra kesesi duvarının kireçlendiği hallerde safra kesesi kanseri gelişme riskinin % 10 kadar olduğu bildirilmektedir.
- Safra kesesi kanserlerinin % 50 oranında ya genel taramalar sırasında, yada yapılmış olan bir safra kesesi ameliyatı sonrasında patoloji tetkiki sonucunda bulunduğu bilinmektedir.
- Safra kesesi kanseri hastalarının % 35inde tanı konulduğu anda uzak organlara sıçrama (metastaz) yapmış olduğu belirlenmiştir.
Safra taşlarında ameliyat dışında tedavi yöntemi var mıdır?
- Taşların kırılması: Safra kesesi taşlarının kırılması, cerrahi sarılık ve akut pankreatit gibi ciddi komplikasyonlara neden olabildiği için, yarardan çok zarar verebilir. Bu komplikasyonlar nedeni ile safra kesesi taşlarının kırılması işlemi terk edilmiştir.
- İlaçla eritme: Ameliyatın çok riskli olduğu hastalarda, ameliyat dışı yöntemlerle çare aranabilir. Taşları eritmek için uzun süreli ursodeoksikolik asit içeren ilaçlar kullanılabilir.